Οι πρόσφυγες που είχαν την ατυχία να ζητήσουν δευτεροβάθμια εξέταση του αιτήματός τους για άσυλο την περίοδο από τον Σεπτέμβριο 2015 ώς τον Απρίλιο 2016, όταν δεν λειτουργούσαν οι δευτεροβάθμιες επιτροπές, ακόμα περιμένουν.
Γράφει ο Δημήτρης Αγγελίδης για την Εφημερίδα των Συντακτών
Τον Απρίλιο του 2017, η έκθεση «Στην αναμονή» της οργάνωσης Αίτημα αναφερόταν στην περίπτωση πρόσφυγα από τη Γουινέα, θύματος βασανιστηρίου, που ζητούσε να επισπευστεί η δευτεροβάθμια εξέταση του μεταγενέστερου αιτήματός του για άσυλο, καθώς ζούσε χωρίς το ειδικό δελτίο της υπηρεσίας Ασύλου και είχε καθημερινά την αγωνία μήπως συλληφθεί.
Ο πρόσφυγας, όπως και άλλοι περίπου 3.000, είχε την ατυχία να ζητήσει δευτεροβάθμια εξέταση του αιτήματός του για άσυλο την περίοδο από τον Σεπτέμβριο 2015 ώς τον Απρίλιο 2016, όταν δεν λειτουργούσαν οι δευτεροβάθμιες επιτροπές για το άσυλο.
Η κατάστασή του, όπως και των άλλων περίπου 3.000, παραμένει σήμερα η ίδια, ενώ όλα δείχνουν ότι μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν άλλο τόσο.
Τον περασμένο Μάιο, ο νόμος 4540/2018 του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής όριζε τη συγκρότηση αυτών των επιτροπών και περιλάμβανε την εκτίμηση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ότι θα χρειαστεί δαπάνη 650.000 ευρώ για έξι μήνες.
Σήμερα, 10 μήνες μετά, όχι μόνο δεν έχουν συγκροτηθεί οι επιτροπές, αλλά το υπουργείο βρίσκεται σε αναζήτηση χρηματοδότη!
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, αναζητείται χρηματοδότηση καθώς είναι δύσκολο στην παρούσα φάση να επιβαρυνθεί ο προϋπολογισμός του, ο οποίος έχει στενά περιθώρια.
Επιπλέον σημειώνουν ότι το υπουργείο επεξεργάζεται το νομικό πλαίσιο για τη συγκρότηση και τη λειτουργία αυτών των επιτροπών, καθώς απαιτούνται διοικητικές πράξεις και κοινές υπουργικές αποφάσεις που εμπλέκουν συναρμόδια υπουργεία, κάτι που χαρακτηρίζουν «δύσκολο».
Προτεραιότητα, αλλά…
Είναι βέβαια απορίας άξιο τι νόημα είχε να προταθεί και να ψηφιστεί ένας νόμος όταν δεν υπήρχαν οι προϋποθέσεις να εφαρμοστεί σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Προξενείται επίσης η απορία πόσο δύσκολα είναι τα νομικά ζητήματα για τη συγκρότηση και λειτουργία αυτών των επιτροπών ώστε να απαιτούνται τουλάχιστον δέκα μήνες χωρίς να υπάρχει λύση, κι ακόμα γιατί δεν υπήρξε μέριμνα στον προϋπολογισμό του 2019 για τον συγκεκριμένο κωδικό.
Πάντως, οι πηγές σημειώνουν ότι αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο να προχωρήσει η εκκαθάριση αυτών των περίπου 3.000 υποθέσεων, να εξεταστούν δηλαδή τα αιτήματα ασύλου σε δεύτερο βαθμό και να βγουν οι οριστικές αποφάσεις.
Οπως έγραφε η «Εφ.Συν.» από τον Νοέμβριο («Ξεχασμένες αιτήσεις ασύλου», 5/11/2018), τον Σεπτέμβριο 2015 ολοκληρώθηκε η θητεία των δευτεροβάθμιων επιτροπών και δεν ανανεώθηκε, με αποτέλεσμα να μη λειτουργούν οι επιτροπές μέχρι τον Απρίλιο 2016.
Τότε συγκροτήθηκαν δευτεροβάθμιες επιτροπές, αλλά ανέλαβαν την ταχεία εξέταση των αιτημάτων ασύλου από τα νησιά, με το νέο καθεστώς που επέβαλε η ευρωτουρκική συμφωνία.
Τον Ιούλιο 2016, με τροπολογία του τότε υπουργού Γιάννη Μουζάλα, συγκροτήθηκαν νέες επιτροπές με τη συμμετοχή δικαστικών, οι οποίες δεν έχουν αρμοδιότητα να εξετάσουν τα συσσωρευμένα αιτήματα του χειμώνα.
Το έργο αυτό ανέλαβε μια επιτροπή η οποία είχε συγκροτηθεί με την παλιότερη σύνθεση, χωρίς δικαστικούς, αλλά η λειτουργία της σταμάτησε στα τέλη του 2016, καθώς δεν υπήρξε ενδιαφέρον των μελών να ανανεώσουν τη θητεία τους.
Εκτοτε δεν έχει σημειωθεί καμία εξέλιξη, πέρα από τον νόμο του περασμένου Μαΐου, ο οποίος έχει καταστεί στην πράξη ανενεργός, τουλάχιστον προς το παρόν.
«Παρότι έχει παρέλθει πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα κατά το οποίο το πρόβλημα παραμένει ανεπίλυτο και παρά τις επανειλημμένες προσπάθειές μας να το θέσουμε, διαπιστώνουμε ότι βρισκόμαστε και πάλι στο σημείο μηδέν. Είναι πολύ απογοητευτικό για μας, αλλά κυρίως για τους ανθρώπους που ζητούν άσυλο», σημειώνει στην «Εφ.Συν.» ο Σπύρος Ριζάκος από την οργάνωση Αίτημα.