Την περίοδο των περιοριστικών μέτρων για την εξάπλωση του κορονοϊού τα παιδιά που εργάζονται στους δρόμους έγιναν “αόρατα”, αλλά το φαινόμενο της παιδικής εκμετάλλευσης, συνεχίστηκε με άλλους, λιγότερο ορατούς τρόπους.
Με αφορμή τη σημερινή, Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας η ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων τονίζει ότι οι συνέπειες των περιοριστικών μέτρων ήταν ιδιαίτερα οδυνηρές για τα παιδιά και τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, καθώς διευρύνθηκαν οι ανισότητες και η καθημερινή επιβίωση για κάποιους έγινε δυσκολότερη απ’ όσο συνήθως.
Τα δύο Κέντρα Υποστήριξης Νέων (ΚΥΝ) και οι Ομάδες Κοινωνικής Εργασίας στο Δρόμο (Streetworker) της ΑΡΣΙΣ κατέγραψαν τις εξής αλλαγές στους δρόμους της Θεσσαλονίκης:
1ον. Μειώθηκε ο αριθμός των παιδιών που εργάζονται στους δρόμους και τις πλατείες (Τσιμισκή, Νίκης, Λαδάδικα). Τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2020 εντοπίστηκαν 50 παιδιά -τα περισσότερα τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο- ενώ καθ’όλη τη διάρκεια του 2019 είχαν καταγραφεί συνολικά 189 παιδιά -θύματα εκμετάλλευσης. Πρόκειται για παιδιά από τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Αλβανία και τη Ρουμανία, τα περισσότερα από τα οποία είναι αγόρια, ηλικίας από 10 έως 14 ετών, ενώ ακολουθούν οι ηλικιακές κατηγορίες 5 – 9 ετών, από 0 έως 4 ετών και από 15 μέχρι 17 ετών.
2ον. Το πεδίο δράσης των ενηλίκων που ωθούν τα παιδιά σε επαιτεία μετατοπίστηκε από τους κεντρικούς δρόμους της πόλης στα καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης και ειδικά τα σούπερ μάρκετ που αποτελούσαν το δημοφιλέστερο προορισμό για όσους έβγαιναν έξω. Ακολουθώντας τις αλλαγές που συντελέστηκαν την περίοδο της καραντίνας, έγιναν χώροι που προσέλκυαν παιδιά – επαίτες.
3ον. Ορισμένα από τα παιδιά που συνήθως εργάζονται παίζοντας μουσικά όργανα σε πολυσύχναστα σημεία της Θεσσαλονίκης, όπως οι ταβέρνες, την περίοδο της καραντίνας παρατηρήθηκε ότι εργάζονταν σε γειτονιές μακριά από το κέντρο της πόλης, προσβάσιμες από κάποιον που δεν έχει μέσο μετακίνησης. Για παράδειγμα, εντοπίστηκαν παιδιά να παίζουν κάποιο μουσικό όργανο κάτω από μπαλκόνια πολυκατοικιών αναμένοντας από τους κατοίκους να τους δώσουν χρήματα. Ωστόσο, δεν υπάρχει ακριβής εικόνα για τις περιπτώσεις αυτές, δεδομένο ότι το χαρακτηριστικό τους ήταν το μικρό χρονικό διάστημα λόγω της αυστηρής αστυνόμευσης.
4ον. Κατά τη διάρκεια της πολύ συχνής, εξ αποστάσεως επαφής που είχε η ΑΡΣΙΣ με ευάλωτες οικογένειες αναφέρθηκε ότι η κατάσταση που βίωσαν ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς δεν μπορούσαν να εργαστούν σε τομείς όπως η συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών και γενικότερα δεν μπορούσαν να βγουν από το σπίτι με αποτέλεσμα να βρεθούν αντιμέτωποι με σοβαρά ζητήματα επιβίωσης.
Η ΑΡΣΙΣ από το 1998 διαθέτει δίκτυο υπηρεσιών και δομών για τη συστηματική καταγραφή και αντιμετώπιση του προβλήματος της παιδικής εργασίας. Διεπιστημονική ομάδα αποτελούμενη από κοινωνικούς λειτουργούς, παιδαγωγούς, ψυχολόγους, νομικούς και διερμηνείς προσεγγίζει οικογένειες και παιδιά, που δουλεύουν στο δρόμο.
Στο έργο του εντοπισμού ανηλίκων που εκτίθενται σε κίνδυνο βοηθούν κλήσεις και αναφορές ανώνυμες ή επώνυμες από πολίτες:
- Στα Κέντρα Υποστήριξης Νέων της ΑΡΣΙΣ, τηλέφωνα 2310 22 88 50 και 2310 22 73 11
- Στην Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107
- Στον Ευρωπαϊκό Αριθμό Άμεσης Ανάγκης 112
- Στις κατά τόπους Εισαγγελίες Ανηλίκων και Τμήματα Ανηλίκων της Ασφάλειας