H Ιταλία διαχρονικά έχει βγάλει σκηνοθετικούς θρύλους. Τον παλμό της εποχής μας αφουγκράζεται δίχως αμφιβολία καλύτερα από τον καθένα ο Πάολο Σορεντίνο. Γέννημα θρέμμα Ναπολιτάνος με κοινωνικές και πολιτικές ευαισθησίες. Τιμήθηκε στο 52ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης παρουσιάζοντας το μικρού μήκους έργο του και το “Τhis Must Be The Place”. Επιστρέφουμε στην ιστορία που τον καθιέρωσε κι αφορά τη ζωή του Τζούλιο Αντρεότι, εφτά φορές πρωθυπουργού της Ιταλίας, με πρωταγωνιστή φυσικά τον Τόνι Σερβίλο. Η ταινία κέρδισε το Βραβείο της Επιτροπής το 2008 στις Κάννες.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Μία δεκαετία πριν καταπιαστεί με τη ζωή του Σίλβιο Μπερλουσκόνι ανατρέχει ανάμεσα στα τέλη της δεκαετίας του 80΄και της αρχές αυτής του 90΄ για να σκιαγραφήσει το προφίλ μίας ακόμα αμφιλεγόμενης προσωπικότητας. Ο “Θείος Τζούλιο”, “Βελζεβούλ”, Μαύρος Πάπας”, “Μολώχ”, “Αλεπού”, “Καμπούρης” είναι μόνο μερικά από τα επίθετα που συνόδευαν τον σπουδαίο πολιτικό. Ο ίδιος αντιμετώπιζε αυτούς τους χαρακτηρισμούς με χιούμορ. Όταν κάποιος ξεπερνούσε τα όρια είχε το “αρχείο” να τον επαναφέρει στην τάξη με συνοπτικές διαδικασίες. Γύρω κι απέναντί του ένα καλοστημένο κύκλωμα στο οποίο συναντάμε τραπεζίτες, ιερείς, δικαστές, δημοσιογράφους και μέλη της μαφίας.
“Οι ιερείς ψηφίζουν, ο Θεός όχι”. Απόλυτα κυνική παραδοχή. Τα πάντα με άξονα το όφελος. Η διαπλοκή κι η διαφθορά σε όλο της το μεγαλείο. Η μουσική ανεβάζει κατακόρυφα την ένταση, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του φιλμ. Ο Σορεντίνο τη χειρίζεται άψογα σε όλες τους τις ταινίες, αλλά και στις τελευταίες του σειρές, με αποκορύφωμα το “New Pope”. Στη ζωή υπάρχουν τρία πράγματα: ο θάνατος, οι φόροι κι η σιωπή. Σε ένα γενικό πλαίσιο τίποτα μοιάζει να μην έχει αλλάξει μέχρι και σήμερα.
Παιχνίδι ενοχής κι αθωότητας. Μομφή για τη δικαιοσύνη που αποδίδεται κατά το δοκούν. “Ωραία η φύση, η πολιτική είναι άσχημη”. Ένας πολύπλοκος χαρακτήρας που ελάχιστα εκδηλώνεται. Ένα αίνιγμα που ελάχιστοι είναι ικανοί να βρουν τη λύση του. Η λέξη ειρωνεία είναι από τις αγαπημένες του σκηνοθέτη. Την αναζητεί παντού. Θεωρεί πως η ζωή είναι αρκετή τραγική κι η λεπτή ειρωνεία αποτελεί το καλύτερο αντίδοτο. Η εξυγίανση παίρνει χαρακτήρα ανεκδότου. Το παρασκήνιο κυριαρχεί. Όποιος δεν πειθαρχεί, τιμωρείται και η ζωή συνεχίζεται σα να μη συμβαίνει τίποτα.
Καμία απώλεια δεν είναι ικανή να ταράξει τον Αντρεότι. Έχει μάθει να ζει με αυτόν τον τρόπο. Η εξαιρετική φωτογραφία κι η ερμηνεία του Σερβίλο απογειώνουν το εγχείρημα. Μία φυσιογνωμία που οι περισσότεροι την μισούν κι όσοι είναι κοντά της το κάνουν με την ελπίδα να ωφεληθούν βραχυπρόθεσμα. Δημιουργείται ένας μύθος. Σε αυτήν ακριβώς τη διαδρομή προσπαθεί να εμβαθύνει ο Σορεντίνο. Μιλάμε για ένα σύμβολο εξουσίας για σαράντα χρόνια. Για μία ολόκληρη ζωή. Πίσω όμως από το μανδύα του δυνατού καλά φυλαγμένα μυστικά κι απωθημένα.
Σε μία χρονιά με τεράστιο ανταγωνισμό στο εσωτερικό της χώρας, καθώς κυκλοφόρησε και το Gomorrah του Ρομπέρτο Σαβιάνο (κι εκεί Τόνι Σερβίλο), το Ιl Divo αποτελεί πυξίδα κι έργο με διαχρονική αξία και καθολική ισχύ. Σταθμός για τη συνέχεια. Ακολούθησαν το σπουδαίο “Τέλεια Ομορφιά” (OSCAR ξενόγλωσσης ταινίας), το όμορφο “Youth” και το “Loro” που σηκώνει μεγάλη κουβέντα. “Αν δεν μπορείτε να πείτε καλά λόγια για κάποιον, μην μιλάτε γι΄αυτόν”. Σας θυμίζει κάτι;