Η πολιτική επιστήμη θεωρείται από πολλούς πεζή και στείρα, κυρίως εξαιτίας της επανάληψης των φαινομένων που πλαισιώνουν τις κοινωνίες ιστορικά. Λίγο καιρό πριν από την εξέγερση του 2008 στην Ελλάδα, ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης προοικονομούσε τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου.
Του Κώστα Γουρνά για την Εφημερίδα των Συντακτών
Θα ακολουθούσε ένα τεράστιο κύμα κοινωνικής και πολιτικής ριζοσπαστικοποίησης που σημάδεψε την επόμενη χρονική περίοδο. Εντεκα χρόνια αργότερα, έπειτα από μια κοσμογονία πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων που έφερε η κρίση, ο σημερινός ομόλογός του –και αγαπητός του συστήματος στη θέση αυτή– προαναγγέλλει κυνικά μία ακόμη δολοφονία.
Φαινομενικά δεν υπάρχει καμία ορθολογική εξήγηση που να συνδέει τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης για μακροημέρευση, με μία επιλογή τόσο κατακόρυφης όξυνσης του κοινωνικού πολέμου. Σε άλλες εποχές, μια τέτοια δήλωση θα θεωρούνταν προσωπική παρεκτροπή ή ακόμα και γλωσσική ολίσθηση. Ομως η πραγματικότητα σήμερα είναι πολύ διαφορετική. Οι τελευταίες δηλώσεις για «νεκρούς» είναι απολύτως θεσμικές.
Πρόκειται για μία συστημική αναγγελία κήρυξης πολέμου. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με εκείνη την –από θέση ισχύος– εκφοβιστική κι αποτρεπτική πρόθεση. Εδώ προχωρούν ένα βήμα παρακάτω. Θέλουν διακαώς ένα νεκρό και προσπαθούν να προετοιμάσουν το έδαφος για την αφομοίωση ενός τέτοιου δραματικού ενδεχομένου. Δεν στοχεύουν απλά στην προληπτική κάμψη των αντιδράσεων ενός προοδευτικού και δημοκρατικού κομματιού της κοινωνίας. Απευθύνονται κυρίως στην αντίδραση. Στο συντηρητικό εκείνο κοινωνικό ακροατήριο που ευφραίνεται από τέτοιες ειδήσεις.
Στο περίφημο βιβλίο «Το δόγμα του σοκ», περιγραφόταν μία καταιγιστική μέθοδος εφαρμογής ακραίας κρατικής βίας προκειμένου να αφομοιωθούν κοινωνικά όλες οι νεοφιλελεύθερες αλλαγές στη Χιλή του 1970. Στη μνημονιακή περίοδο της Ελλάδας, η ίδια λογική ακολουθήθηκε πιστά μέχρι το 2015, με αποκορύφωμα την περίοδο Σαμαρά. Η σημερινή ακραία κρατική βία δεν έχει τις ίδιες προθέσεις. Αλλωστε, όλα τα μνημονιακά μέτρα που υπολείπονταν πέρασαν «αναίμακτα» από την αριστερή διαχείριση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Η περίοδος της κρίσης στην Ελλάδα σηματοδοτήθηκε, πιο πολύ από καθετί άλλο, από τη δημιουργία ενός βαθιά συντηρητικού, ρατσιστικού και ακροδεξιού κοινωνικού πόλου. Το κομμάτι αυτό, με τον πολιτικό εναγκαλισμό του από τη Ν.Δ., έδωσε σε αυτή την κυβερνητική αυτοδυναμία. Και αυτό είναι σαφώς που θα της χαρίσει μία ακόμα τετραετία εάν το θέαμα στην αρένα της κρατικής καταστολής είναι ικανοποιητικό.
Ο πόλεμος ενάντια σε αναρχικούς και μετανάστες, η ονείρωξη κάθε χρυσαυγίτη, κάθε φασίστα, βρίσκεται εδώ ως επίσημη κυβερνητική πολιτική. Ως η κυρίαρχη κυβερνητική πολιτική πρώτης προτεραιότητας. Κι όσο μεγαλύτερο θα είναι το Βατερλό της στη διαχείριση της Συμφωνίας των Πρεσπών και των μεταναστευτικών ροών τόσο πιο ακραίος και κτηνώδης θα γίνεται ο πόλεμος αυτός. Τόσος ώστε να διατηρείται το ισοζύγιο της ακροδεξιάς έπαρσης.
Πολλοί αναλυτές έχουν κάνει λόγο για αυτό που έχει συμβεί στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία ως έναν διαρκή πόλεμο εναντίον της κοινωνίας. Εναν πραγματικό και όχι κατ’ ευφημισμό πόλεμο. Αλλοι, πάλι, πιο δειλά αυτή τη φορά, κάνουν λόγο για εμφύλιο. Πραγματικά, θα έλεγε κανείς ότι είναι τόσο βίαια τα γεγονότα των τελευταίων ετών και τόσο βαθύς ο κοινωνικός διχασμός, που μόνο με αντίστοιχης έκτασης βία μπορούν να ξεπεραστούν.
Η καθημερινή εμφυλιοπολεμική ρητορική, το ακροδεξιό παραλήρημα, οι κτηνωδίες των δυνάμεων καταστολής και τα βασανιστήρια κινούνται σαφώς προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι το ίδιο το σύστημα το οποίο θέλει έναν εμφύλιο. Ή τουλάχιστον τον εμφύλιο που έχει φανταστεί. Αυτόν που θα χτυπάει μόνο αυτό. Χρειάζονται έναν πόλεμο τόσο για τακτικούς όσο και για λόγους πολιτικής φυσιογνωμίας. Χρειάζονται όλο και περισσότερο, όλο και πιο πολλοί, την επιβεβαίωση της νίκης τους στον εμφύλιο. Εναν νέο Γράμμο… Για να ολοκληρωθεί έτσι η αντιεξέγερση του πολιτικού συστήματος που ακολούθησε τον Δεκέμβρη του 2008.
* Εχει αναλάβει την πολιτική ευθύνη για τη συμμετοχή του στην οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας»