Το βασικό κυβερνητικό επιχείρημα. Του Χρήστου Λάσκου

Το σκίτσο του Πέτρου Ζερβού, από την Εφημερίδα των Συντακτών της 8^ης Αυγούστου, νομίζω συμπυκνώνει, με μοναδικά περιεκτικό και εύστοχο τρόπο, τα πραγματικά αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής -και της επαγόμενης βιοπολιτικής συνθήκης, που μας έχει επιβληθεί ως μοίρα κακιά και ακαταμάχητη, ως διαρκώς επικρεμάμενη λαιμητόμος.

Και τι μας λέει η κυβέρνηση; Στην παραλλαγή του πρωθυπουργού πως θάρθει η ανάπτυξη και θα μας σώσει. Ειδικά τώρα που το είπαν και οι Financial Times έχουμε βάσιμους λόγους να ποντάρουμε σε αυτό- αρκεί να ξεχάσουμε για λίγο τι θεωρούμε πως πάει να κάνει η γιαγιά όταν τη δούμε να κινείται προς την ύπαιθρο με τους FT παραμάσχαλα.

Και, ακόμη περισσότερο, να σταματήσουμε τη νοητική μας λειτουργία μπας και εκλάβουμε ως ελπιδοφόρο το γεγονός πως ο γίγαντας του ευρωπαϊκού σοσιαλισμού Πιέρ Μοσκοβισί εξέφρασε την έκπληξή του για την αντοχή μας –της «ελληνικής οικονομίας», δηλαδή- στην ασκούμενη πολιτική. Κοινώς εξεπλάγη ο ερίφης για το πόσο αντέχουμε στα μαρτύρια, που μας κάνουν –κι αυτό από κάποιους θεωρήθηκε θετική δήλωση!

Δεν συνιστούν, ωστόσο, αυτά το κύριο κυβερνητικό επιχείρημα. Απλώς δηλώνουν την ανεπάρκεια των χρηστών τους και την ενδόμυχη απόγνωσή τους μπροστά στα εσόμενα –και στις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στη δική τους πολιτική μακροημέρευση.

Το κύριο κυβερνητικό επιχείρημα, όμως, είναι άλλο. Είναι «αντικειμενικό, συμπαγές κι αναμφισβήτητο». Συνίσταται στην παραδοχή πως η ασκούμενη πολιτική είναι αναγκαστική. Οποιαδήποτε άλλη θα οδηγούσε στην καταστροφή της χώρας, στο μέτρο που η πιθανότατη εκδίωξη από την ευρωπαϊκή μας συλλογικότητα (sic) είναι, στις δεδομένες συνθήκες, η μέγιστη των συμφορών που θα μπορούσε να επιπέσει επί των κεφαλών μας. Αρμαγεδδών, απόλυτη καταστροφή. Κι όποιος δεν το βλέπει είναι, απλώς, βλάκας.

Βέβαια, το επιχείρημα αγνοεί πως, αν δικαιώνει κάποιον απόλυτα, αυτή είναι η Δεξιά, η οποία, ορθώς σε αυτήν την περίπτωση, λέει πως οι σημερινοί κυβερνώντες ή έλεγαν ψέμματα, προκειμένου να πάρουν την κυβέρνηση και μετά να τα γυρίσουν, ή ήταν βλάκες με περικεφαλαία, που δεν καταλάβαιναν την αλφαβήτα των διεθνών συσχετισμών και των σιδηρών αναγκαιοτήτων της οικονομίας.

Επιπλέον, το επιχείρημα πάσχει από κάτι που θα μπορούσε να ονομαστεί κατάλληλα, νομίζω, αναδρομικό ιστορικό βραχυκύκλωμα,  εφόσον είναι αναμφισβήτητο πως, αν ο Τσίπρας έλεγε πριν από το 2015 τα «σοβαρά και μετρημένα», που λέει σήμερα, όχι κυβέρνηση δεν θα είχε γίνει, αλλά ούτε στη Βουλή θα βρίσκονταν.

Έστω, όμως. Ακόμη κι αν ισχύουν τα παραπάνω, δεν αναιρούν από μόνα τους την «αλήθεια» του επιχειρήματος. Είπαμε βλακείες, δεν ξέραμε τι μας γινόταν, σχέδιο δεν είχαμε, η προετοιμασία μας ήταν της πυρκαγιάς, αλλά είναι αναμφισβήτητο πως, με οποιαδήποτε άλλη επιλογή, η χώρα θα καταστρεφόταν.

Δεν πρόκειται, μέρες που είναι, να καταπιαστώ με την αποδόμηση αυτού του ισχυρισμού. Έχουν γραφεί ήδη πολλά[1] και μένουν να ειπωθούν κι άλλα ακόμη.

Αυτό που θέλω να επισημάνω μόνο είναι πως το επιχείρημα περί του «δυσμενούς συσχετισμού» είναι τόσο παλιό όσο και ο σαλταπηδισμός πολλών «ηγεσιών» της αριστεράς μπροστά στο ιστορικό τους καθήκον, που δεν ήταν άλλο από την αναμέτρηση με αυτόν τον συσχετισμό και την επιδίωξη άσκησης ριζικά άλλης πολιτικής, δεδομένου του συσχετισμού και με δεδομένη την ανάγκη να ανατραπεί. Όπως σημειώνει, χαρακτηριστικά, ο Ραούλ Ζιμπέκι, σε ένα πρόσφατα εκδομένο στα ελληνικά, καταπληκτικό νομίζω, βιβλίο που αποτιμά την εμπειρία των λατινοαμερικανικών κινημάτων και κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών (Κοινά αγαθά και κοινωνικά κινήματα,  οι εκδόσεις των συναδέλφων, 2016), «[η] βάρκα της πολιτικής των απάνω, η ίδια με αυτή εκείνων που θέλουν να φτάσουν απάνω, έχει μια τεράστια πυξίδα μαζί με το τιμόνι. Η βελόνα είναι κολλημένη σε έναν βορρά που ονομάζεται πραγματισμός ή ρεαλισμός. Είναι η τέχνη να παίζεις με τα υφιστάμενα στοιχεία, με τον «συσχετισμό των δυνάμεων» (την πιο πολυχρησιμοποιημένη καραμέλα των απάνω αριστερών), με την πραγματική πραγματικότητα. Ο πραγματιστής και ο ρεαλιστής μετρούν τη συγκυρία. Την κατακρεουργούν για να βγάλουν τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα χυμού. Τακτοποιούν τα κομμάτια πάνω στην σκακιέρα της συγκυρίας και τα διατάσσουν για να κερδίσουν σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα […] Παραιτούνται από τη δημιουργία ενός νέου κόσμου. Γιατί ο νέος κόσμος δεν αφήνει να τον βολέψουν, όπως τα κομμάτια του σκακιού. Ο νέος κόσμος είναι διαφορετικό παιχνίδι. Να διαχειρίζεσαι και να παίζεις με τα κομμάτια του συστήματος συνεπάγεται να δέχεσαι τους κανόνες τους, πάνω από όλα εκείνον για τις επόμενες εκλογές». Με άλλα λόγια, ο Ζιμπέκι, επαναλαμβάνει το γνωστό «λαϊκιστικό» επιχείρημα, που μόνιμα πιπιλάει (!) η αριστερά και τα χειραφετητικά κινήματα σε όλη την ιστορία, πως, δηλαδή, «αν είμαστε ρεαλισταί» των συσχετισμών ακόμη θα είχαμε Οθωμανική διοίκηση στην Χερσόνησο του Αίμου  και, αντί για τον Ολαντρέου να συμπαρευρισκόμαστε στις συνόδους των ευρωπαίων σοσιαλιστών, θα είχαμε στη Γαλλία τον Λουδοβίκο τον 1673^ο.

Αλλά το επιχείρημα αυτό παραείναι «λαϊκιστικό», αν το λέει οποιοσδήποτε άλλος εκτός του σημερινού πρωθυπουργού.

Ας προσγειωθούμε, λοιπόν, για να αναζητήσουμε την αριστερή αύρα της κυβέρνησης «τούτων δοθέντων» (sic).

Τούτων δοθέντων, όμως, δεν μένει τίποτε. Και η κυβέρνηση δεν χάνει ευκαιρία να το αποδεικνύει.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συνταγματική αναθεώρηση, όπου ο χωρισμός κράτους –εκκλησίας, στοιχειώδης δέσμευση και των πιο μετριοπαθών πολιτικά φιλελεύθερων, κατέληξε σε αναφορές για … διακριτούς ρόλους και … κρατούσες θρησκείες. Ή η απλή αναλογική φτιάχτηκε, ώστε να κόβει την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση όσο το δυνατό περισσότερων αριστερών δυνάμεων.

Άλλο παράδειγμα η επίκαιρη «ρύθμιση» του τηλεοπτικού πεδίου. Που αν την χαρακτηρίζει κάτι είναι η εμφάνιση και άλλων αλογομούρηδων, μαζί με τους ήδη υπάρχοντες, αρκεί που έχουν τα 3 εκατομμύρια να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό. Εκεί που υπήρχε υποχρέωση, για μια κυβέρνηση της αριστεράς, να προκρίνει και να υποβοηθήσει, με όλους τους τρόπους, συνεργατικά, κοινωνικά και αυτοδιαχειριζόμενα εγχειρήματα, έφτιαξε ένα νόμο που τα απαγορεύει προς όφελος των καπιταλιστικών επιχειρήσεων –όσο καπιταλιστικότερων, μάλιστα, τόσο καλύτερα. Θα πείτε, βέβαια, τη λογική την ξέραμε ήδη από το νόμο για την ΕΡΤ, όταν αντιμετωπίστηκε με προσβλητικό τρόπο η μοναδική αυτοδιαχειριστική εμπειρία της σπουδαίας αγωνιζόμενης  κοινότητας των απολυμένων προκρίνοντας ένα παραδοσιακό συγκεντρωτικό σχήμα, υπό τον … Λάμπη Ταγματάρχη.

Κραυγαλέο παράδειγμα και η στάση απέναντι στις καταλήψεις, που συνδέονται με το δικαίωμα στη στέγη και την ανθρώπινη υποστήριξη των προσφύγων. Η μόνη ενδεδειγμένη αριστερή στάση ήταν η ενίσχυση των καταλήψεων των πάμπολλων εγκαταλελειμμένων από χρόνια  κτιρίων[2]. Έτσι έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ, πάγια, άλλωστε. Ο του «Πράττω» Τόσκας, όμως, καθάρισε υποδειγματικά.

Παράδειγμα, όμως, είναι και η συνέχιση της γελοίας παράδοσης των εγκαινίων. Ποιος μπορούσε να φανταστεί πως μια αριστερή κυβέρνηση θα «έδειχνε έργο» δια του κοψίματος κορδελών, προς επικοινωνιακή χρήση.

Τίποτε από όλα αυτά –λίγα, μέσα σε δεκάδες αντίστοιχα- δεν επιβάλλεται από τον «διεθνή συσχετισμό», που επικαλείται το βασικό επιχείρημα. Όμως, συμβαίνουν. Και, μάλιστα, είναι τα μόνα που συμβαίνουν συνιστώντας την αληθινή εικόνα της κυβέρνησης.