in , ,

Softex: Ένας «προσωρινός» καταυλισμός προσφύγων που επεκτείνεται

Softex: Ένας «προσωρινός» καταυλισμός προσφύγων που επεκτείνεται

Ένας χρόνος στην Ελλάδα, οχτώ μήνες στο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων της Softex. Δεν πρόκειται για κάποιο ιστορικό της δομής αλλά για την πραγματικότητα των εναπομεινάντων προσφύγων κάποιους και κάποιες εκ των οποίων είχαμε την δυνατότητα να συναντήσουμε σε ένα από τα πιο πολύπαθα camp της Θεσσαλονίκης ίσως και το μοναδικό που βρίσκεται σχετικά κοντά στην πόλη.  

Γράφει η Σταυρούλα Πουλημένη για το stokokkino.gr

Στο camp της Softex βλέπεις λίγους ανθρώπους να περπατούν στο δρόμο και άλλους πίσω από τις αποθήκες, οι περισσότεροι κάθονται για ώρες στα κοντέινερ και η  εικόνα του camp δεν θυμίζει σε τίποτα εκείνες του καλοκαιριού και του χειμώνα, τον συνωστισμό στην μεγάλη αποθήκη, τους εκατοντάδες που περίμεναν σε ουρές και τα παιδιά που έτρεχαν στο χαλίκι. 


Από τις σκηνές στα container

Ο Μοhammed και ο Αhmad ζούσαν μέχρι πριν λίγους μήνες μαζί με περισσότερα από 1000 άτομα σε αυτές τις συνθήκες, κάτω από αυτό το υπόστεγο σε σκηνές που η μία τοποθετούνταν δίπλα στην άλλη χωρίς πρόβλεψη για θέρμανση, με τον χειμώνα να δοκιμάζει την αξιοπρέπεια και τις αντοχές τους. Να υπενθυμίσουμε ότι μετά την εκκένωση της Ειδομένης η  Softex ήταν ίσως ο πιο πολυπληθής καταυλισμός, υπήρχαν σκηνές σε όλη την έκταση της αποθήκης αλλά και εκτός αυτής, η θέρμανση ξεκίνησε να λειτουργεί αφότου χιόνισε με σόμπες κηροζίνης αρχικά και με αερόθερμα στη συνέχεια. Ο στρατός που έχει ακόμη την επίβλεψη του καμπ σε αντίθεση με το πλάνο που υπήρχε να έχει φύγει μέχρι τον Δεκέμβριο, ανακατασκευάζει σήμερα τις υποδομές του και τα δίκτυα. 

Στο camp ο πληθυσμός έχει μειωθεί στο ¼ (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ζουν 450 πρόσφυγες)  καθώς πολλοί πρόσφυγες έχουν μετακινηθεί σε ξενοδοχεία ή στην Αθήνα, έτσι ο Μοhammed και ο Αhmad μεταφέρθηκαν σε ένα container χωρίς ακόμη σύνδεση με τουαλέτα και νερό αλλά σε καλύτερες συνθήκες από πριν.

«Μέχρι και πριν λίγες μέρες όλα τα ζητήματα που αφορούσαν την καθημερινότητά μας αντιμετώπιζαν πρόβλημα. Δεν υπήρχε ζεστό νερό, το φαγητό ήταν κακό, δεν είχαμε πάντα ηλεκτρισμό, και ζούσαμε σε σκηνές. Ο χειμώνας στην Softex εξευτέλισε την αξιοπρέπεια πολλών προσφύγων. Τώρα μένουμε σε αυτά τα κοντέινερ. Τα πράγματα είναι καλύτερα από πριν αλλά και πάλι προβλήματα του παρελθόντος παραμένουν» σημειώνει ο Μοhammed, ο οποίος λέει είναι ο πιο παλιός «κάτοικος» της Softex και επειδή δεν έχει οικογένεια δεν πήρε προτεραιότητα για την μετεγκατάστασή του σε κάποιο σπίτι. 

Ο ίδιος έχει σπουδάσει νοσηλευτική και εργαζόταν στο νοσοκομείο στο Χαλέπι το οποίο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει μόνος αφήνοντας την οικογένειά του πίσω. Τώρα βοηθάει εθελοντικά τον Red Cross για τις ανάγκες σε περίθαλψη που προκύπτουν στον καταυλισμό. Ο Μοhammed βγάζει το βιογραφικό του και μας δείχνει τις αναφορές στην εθελοντική εργασία του στην Ελλάδα τονίζοντας ωστόσο ότι είναι αδύνατον να βρει δουλειά σε νοσοκομείο στην χώρα αυτή. Αυτός είναι και ο λόγος που περιμένει μέσω του αργόσυρτου προγράμματος μετεγκατάστασης κάποια άλλη χώρα να τον επιλέξει για να μπορέσει κάποια στιγμή να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. 

Επειδή στο camp της Softex επικρατούσαν ίσως οι χειρότερες συνθήκες διαβίωσης στην Θεσσαλονίκης κατά διαστήματα οι πρόσφυγες πραγματοποιούσαν διαμαρτυρίες εντός του χώρου μερικές από τις οποίες έφταναν μέχρι το κέντρο της πόλης.  Τα συνθήματα στους τοίχους, κάποια από αυτά πολύ πρόσφατα, μαρτυρούν πως οι πρόσφυγες κάθε άλλο παρά ευτυχισμένοι ένοιωθαν στον χώρο αυτό. Πριν λίγο διάστημα η αποθήκη σφραγίστηκε μετά από μια επιχείρηση της αστυνομίας όπου προσήχθησαν 66 πρόσφυγες και μετανάστες, ένας εξ αυτών κρατήθηκε με την κατηγορία περί ναρκωτικών ενώ οι υπόλοιποι αφέθησαν ελεύθεροι και κάποιοι από αυτούς, κυρίως από την Αλγερία και τις χώρες του Μαγκρέμπ επέστρεψαν πίσω στην δομή. 


Υπό κατασκευή και επέκταση το camp

Το camp, του οποίο ο πληθυσμός του έχει μειωθεί πολύ, έχει διαμορφωθεί πλέον με τέτοιο τρόπο, όπου πίσω από τον χώρο της αποθήκης θα γίνουν εργασίες  για να στεγαστούν ξανά πρόσφυγες, ενώ στο υπόλοιπο μέρος έχουν τοποθετηθεί κοντέινερ όπου ζουν οι πρόσφυγες που έχουν απομείνει στη δομή εκ των οποίων μόνο 8 οικογένειες. 

Ο Αhmad από την Χάμα της Συρίας είναι από τους πολύ λίγους που κατάφερε να πάρει  πριν από ένα μήνα περίπου άσυλο στην Ελλάδα. Έφτασε στην χώρα μας μετά την συμφωνία Ε.Ε.- Τουρκίας, δεν είχε τη δυνατότητα να ενταχθεί στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης και σήμερα συμπληρώνει πλέον 6 μήνες στην Softex.

«Το σημαντικότερο για μένα είναι ότι ζώντας από το πρωί μέχρι το βράδυ εδώ κάθε μέρα επί τόσους μήνες δεν έχω να κάνω απολύτως τίποτα. Τρώω και κοιμάμαι» λέει ο Αhmad. 

Παρά το γεγονός ότι το καθεστώς του ασύλου του προσφέρει κάποιου τύπου ασφάλεια για 3,5 χρόνια, ο Αhmad που στη χώρα του βοηθούσε στη δουλειά του πατέρα του (κεραμεικά) τώρα ζει την ανασφάλεια του τι μπορεί να κάνει για να εξασφαλίσει τα βασικά γιατί ακόμη δεν έχει προβλεφθεί κάποιου τύπου διαδικασία για ένταξη των προσφύγων στην κοινωνία και στην εργασία.

«Ακόμη και το σχολείο στο οποίο τυπικά έχω την άδεια να πηγαίνω και θέλω να τελειώσω βρίσκεται πάρα πολύ μακριά. Όταν με ρωτάνε για τα όνειρά μου τους απαντώ ότι είναι πολύ μεγάλα και θέλουν πολύ χρόνο και εγώ βρίσκομαι ακόμη κάτω από το μηδέν, οπότε ελπίζω ο θεός να μας έχει καλά και τίποτα άλλο» συνεχίζει ο Αhmad.

Η ζωή στο καμπ για τους Σύριους έχει γίνει το τελευταίο διάστημα αρκετά δύσκολη λόγω των καθημερινών τσακωμών που φέρνει η απραξία με αποτέλεσμα πολλοί πρόσφυγες να νοιώθουν ανασφάλεια. Κάποιοι που δεν άντεξαν να περιμένουν χωρίς αποτέλεσμα, έφυγαν από το camp και προσπάθησαν να περάσουν τα σύνορα προς την ΠΓΔΜ χωρίς όμως επιτυχία με την αστυνομία της γειτονικής χώρας να τους επιστρέφει πίσω. 

«Κάποιοι έφυγαν μέσω Αλβανίας, είναι μια πολύ δύσκολη διαδρομή και υπήρχαν και θάνατοι. Και εδώ τον Νοέμβριο ένας φίλος σκοτώθηκε προσπαθώντας να κρυφτεί στην οροφή ενός τρένου όπου έπαθε ηλεκτροπληξία από τα καλώδια» αναφέρει ο Αhmad. Ο άτυχος Αλγερινός  έμενε μαζί με άλλους ομοεθνείς του σε εγκαταλειμμένα βαγόνια και επισκεπτόταν την δομή για να πάρει φαγητό. Εκείνη την περίοδο πολλοί πρόσφυγες σκαρφάλωναν στα εμπορικά τρένα για να φτάσουν στην Ειδομένη και να συνεχίσουν το ταξίδι τους στην Ευρώπη. 

Ζωές σε συνεχή αναμονή

Πιο κάτω σε ένα αυτοσχέδιο παράπηγμα ζει η οικογένεια της Sumaya, μια από τις λίγες οικογένειες που έχει απομείνει στο camp, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες που έχουν μεταφερθεί σε διαμερίσματα. Η Sumaya, δασκάλα στη Συρία, βλέπει τη ζωή της στο camp να περνάει χωρίς ιδιαίτερο νόημα ενώ οι καθημερινές τριβές μεταξύ των εναπομεινάντων προσφύγων της δημιουργεί φόβο. 


«Ο στρατός είναι μια κατηγορία από μόνος του. Κάθονται και βλέπουν μερικές φορές, γελάνε κιόλας όταν οι πρόσφυγες μαλώνουνε και μόνο αν η ζωή κάποιου κινδυνεύει παρεμβαίνουν. Εμείς δεν τολμάμε να βγούμε από την σκηνή και έτσι η ζωή μας περιορίζεται στον χώρο αυτό» αναφέρει σημειώνοντας ωστόσο ότι πιο πριν δεν είχαν κάποια προηγούμενη εμπειρία κοινής διαβίωσης με τον στρατό.

«Αυτό που ζητάμε είναι να μας μεταφέρουν κάπου που να ζουν οικογένειες. Μερικές φορές νοιώθω ότι όποια οργάνωση συμπαθεί κάποια οικογένεια την μεταφέρει σε σπίτια και εμείς που κάναμε τελευταίοι την διαδικασία του relocation έχουμε μείνει μόνοι μας εδώ»

Όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης η Sumaya λέει: «το καλοκαίρι είχαμε τα κουνούπια, το χειμώνα το κρύο. Τώρα τα ντουζ έχουν μία στις δέκα φορές ζεστό νερό και έτσι κάνω μπάνιο τα μικρά μου με μωρομάντηλα, φαγητό δεν παίρνουμε πλέον από το catering, δεν το έτρωγαν τα παιδιά. Τώρα μας φέρνει η Intervolve λαχανικά και μαγειρεύουμε μόνοι μας. Γενικά στο camp δραστηριοποιούνται αρκετές οργανώσεις, θα έλεγα τουλάχιστον 7 αλλά δύο μόνο θεωρώ ότι παρέχουν κάποια βοήθεια».

Η Sumaya έχει τρία παιδιά, τα δύο πηγαίνουν σχολείο ενώ το μικρότερο απασχολείται από  μια ΜΚΟ στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της για τα πολύ μικρά παιδιά εντός του camp.

 «Θα μπορούσα να δουλέψω και εγώ ως δασκάλα στο camp ή και αλλού μιας και μιλάω αγγλικά αλλά μέχρι στιγμής δεν υπήρχε κάποια τέτοια δυνατότητα» τονίζει ακόμη. Τέλος, όσον αφορά την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, αναφέρει ότι επειδή ο άνδρας της πάσχει από επιληψία και το μικρό της αγόρι από άσθμα οι ανάγκες ήταν αυξημένες αλλά πάντα έβρισκαν την άκρη. «Το πρόβλημα είναι ότι μας έδιναν λιγότερα φάρμακα απ` ότι χρειάζονταν και έπρεπε να περάσουν αρκετοί μήνες μέχρι να ομαλοποιηθεί η αγωγή τους» καταλήγει. 

Με καθυστέρηση στο πρόγραμμα εκπαίδευσης

Η Softex εντάχθηκε σχετικά καθυστερημένα στο σχολικό πρόγραμμα με τα παιδιά των προσφύγων να πηγαίνουν στο 12ο Γυμνάσιο και 1ο δημοτικό Νεαπόλεως  στις 25 Ιανουαρίου. Να σημειωθεί ότι στην δομή αυτή, όπως και σε όλες τις άλλες, δεν έγινε εφικτή η λειτουργία νηπιαγωγείου (αντίθετα με τις αρχικές εξαγγελίες) και όποια δραστηριότητα γίνεται για τα νήπια αφέθηκε στην δράση των ΜΚΟ, το προσωπικό των οποίων εναλλάσσεται κατά διαστήματα. 

“Η διαδικασία της εκπαίδευσης έφερε μεγάλη χαρά στα  προσφυγόπουλα αλλά και στους γονείς τους καθώς πέρα από το αυτονόητο δικαίωμα στην μόρφωση δημιουργήθηκε ένα σχετικό πρόγραμμα στην ζωή τους. Ξεκινήσαμε με 36 παιδιά και τώρα λόγω του γεγονότος ότι πολλές οικογένειες έφυγαν στο σχολείο πηγαίνουν 21. Αυτό έφερε μια μικρή αναστάτωση στην δυναμική της τάξης αλλά σε γενικές γραμμές τα παιδιά είναι ευχαριστημένα από το μάθημα” τονίζει ο Θόδωρος Καραγιαννίδης, συντονιστής εκπαίδευσης στην δομή.

Παράλληλα επισημαίνει ότι αν στο σχεδιασμό της λειτουργίας της δομής υπήρχαν  δραστηριότητες  και χώρος για τους ενήλικες ( μαθήματα κ.α.), ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες, σταθερή ψυχοκοινωνική στήριξη  ίσως δεν θα υπήρχαν και τόσες συγκρούσεις από αυτές που προκύπτουν σχεδόν καθημερινά μεταξύ των προσφύγων.

Γιατί μένει ανοιχτή η Softex;

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Softex πέραν από τους “μόνιμους” διαμένοντες, λειτουργεί για ένα διάστημα ως το κέντρο το οποίο μπορούν να μείνουν άτυπα πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς χαρτιά που ήθελαν να επιστρέψουν στην χώρα τους, μετά την συνειδητοποίηση ότι δεν θα μπορούσαν να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την Ευρώπη αλλά και την απελπισία που φέρνει η αναμονή μηνών χωρίς αποτέλεσμα. Μέλη του  Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), είναι αρμόδιοι  για τις διαδικασίες αυτές, πράγμα που έγινε γνωστό στους πρόσφυγες με αποτέλεσμα πολλοί να κοιμούνται στις ράγες των τρένων.


Έτσι δημιουργήθηκαν συνθήκες όπου κάποιοι πρόσφυγες είχαν σχετική πρόσβαση σε διαμονή αλλά και υπηρεσίες (κάρτα σίτισης κ.α) και κάποιοι άλλοι προσπαθούν να τις αποκτήσουν με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τριβές μεταξύ τους. Η Softex είναι ένα από τα camp που πρόκειται να επεκταθεί για την φιλοξενία μέχρι τέλη Μαρτίου περίπου 3.000 προσφύγων. Ήδη από τα Χριστούγεννα έχουν τοποθετηθεί 80 container χωρίς όμως να υπάρχει ακόμη σύνδεση με αποχευτευτικό σύστημα, ύδρευση ή κουζίνα. 

Το ερώτημα, όμως, γιατί οι όλο και λιγότεροι εναπομείναντες πρόσφυγες δεν μεταφέρονται σε αξιοπρεπείς συνθήκες φιλοξενίας, αντ` αυτού η δομή πρόκειται να επεκταθεί,  παραμένει, χωρίς οι αρμόδιοι να έχουν δώσει μέχρι σήμερα μια πειστική απάντηση.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΦΚΘ: 6η Εβδομάδα Αφρικανικού Κινηματογράφου

18 Μαρτίου- Διεθνής μέρα δράσης ενάντια στον ρατσισμό, τον φασισμό και την φτώχεια