Ο αγώνας των καθαριστριών, χωρίς αμφιβολία, θα μείνει στην ιστορία του ελληνικού κινήματος. Πρόκειται για εμβληματική στιγμή. Η δικαίωσή του μπορεί να αποτελέσει καμπή του αντιμνημονιακού αγώνα. Γι’ αυτό και το καθεστώς αντιστέκεται σε τέτοιο βαθμό.
Εδώ, ωστόσο, δεν έχω σκοπό να σχολιάσω αυτό. Το βάρος θέλω να πέσει στη στάση των δικαστών. Είναι γνωστό πως ο Άρειος Πάγος αποδέχτηκε το αίτημα της κυβέρνησης να ανασταλεί η απόφαση του Πρωτοδικείου που επέτασσε την άμεση επαναπρόσληψη των καθαριστριών και έτσι της έδωσε μεγάλη βοήθεια σε μια πολύ δύσκολη στιγμή, στο μέτρο που ετίθετο στην πραγματικότητα υπό αίρεση το σύνολο της πολιτικής που αφορά τις απολύσεις στο Δημόσιο.
Μεγάλη, βέβαια, σημασία έχει το σκεπτικό της απόφασης του ανωτάτου δικαστηρίου, βάσει της οποίας η απόλυση των καθαριστριών των 700 ευρώ επιβάλλονταν σχεδόν για λόγους δημοσιονομικής ισορροπίας!
Πράγμα, βέβαια, πως, ως γνωστόν, δεν ισχύει όταν τα ίδια τα δικαστήρια αποφαίνονται για τα αναδρομικά των δικαστών, παρόλο που τα ποσά είναι πολύ πολύ μεγαλύτερα. Τότε δεν τίθεται ζήτημα δημοσιονομικής ανάγκης.
Όπως δεν τίθεται και όταν ο «σκληρός πυρήνας του κράτους», οι ένστολοι, δικαιώνονται δικαστικά στο ψηλότερο επίπεδο σε ό,τι αφορά τις μισθολογικές περικοπές. Το σκεπτικό της απόφασης είναι, ακριβώς, πως η δικαίωσή τους επιβάλλεται επειδή ανήκουν στο σκληρό πυρήνα του κράτους. Όπου, βεβαίως, ανήκουν και οι δικαστές.
Ο Πουλαντζάς αναφέρεται στον κατασταλτικό μηχανισμό, στον οποίο εντάσσει ακριβώς τους στρατιωτικούς, τους αστυνομικούς και τους δικαστές ξεκαθαρίζοντας πως αποτελεί την τελευταία προσφυγή του καπιταλιστικού καθεστώτος κάθε φορά που το τελευταίο ή σημαντικές διαστάσεις του σε συγκεκριμένες περιόδους βρίσκονται εν κινδύνω.
Ας το κρατήσουμε καλά. Ο λόγος αυτής της στάσης δεν είναι συμπτωματικός. Η ροπή προς τέτοιες τοποθετήσεις είναι δομικός. Η ίδια η θέση ενός στοιχείου του κράτους στη σύνολη δομή του καθορίζει τη λειτουργία του και την «παραγωγή» του. Αυτό είναι που ορίζεται ως δομική αιτιότητα.
Ναι, θα πει κάποιος, αλλά πώς εξηγείται στη λογική αυτή η αρχική απόφαση του Πρωτοδικείου; Η απάντηση είναι πως αυτή είναι το εξαιρετικό γεγονός, ένα απλό συμβεβηκός, η ύπαρξη του οποίου καθόλου δεν αναιρεί την ανάλυση του Πουλαντζά. Η δομική αιτιότητα εμφανίζεται ανάγλυφα όχι τόσο στην απόφαση όσο στο σκεφτικό της απόφασης των ανώτατων δικαστηρίων.
Η αυτοαντίληψη της συμμετοχής στο «σκληρό πυρήνα του κράτους» είναι πιο εύγλωττη από οποιαδήποτε επιμέρους απόφαση.
Αυτά η Αριστερά θα πρέπει να τα έχει πολύ καλά αφομοιωμένα ενόψει της κυβερνητικής προοπτικής.
Το ίδιο όπως και τα θηριώδη ποσοστά με τα οποία οι αστυνομικοί επιλέγουν τους ναζιστές στις εκλογές. Ούτε τα ποσοστά είναι τυχαία. Μια κάποια δομική αιτιότητα αποκαλύπτουν και αυτά.