Γράφει η Σταυρούλα Πουλημένη για το stokokkino.gr
Περίπου 1.200 πρόσφυγες φιλοξενούνται στον Κατσικά Ιωαννίνων σε έναν χώρο που αποτελούσε το παλιό αεροδρόμιο, απομακρυσμένο από τη πόλη, χωρίς πρόσβαση σε πληροφορίες αλλά κυρίως σε κακές συνθήκες διαβίωσης που κάνουν πολλούς είτε να φεύγουν είτε να προχωρούν σε διαμαρτυρία όπως αυτή της Κυριακής όταν περίπου 100 πρόσφυγες πραγματοποίησαν πορεία μέχρι το χωριό ζητώντας είτε να βελτιωθούν οι συνθήκες είτε να μεταφερθούν σε άλλο χώρο.
Οι πρόσφυγες κοιμούνται σε σκηνές που έχει στήσει ο στρατός στην κυριολεξία πάνω σε πέτρες που καθιστά σχεδόν αδύνατη κάθε προσπάθεια να ξεκουραστούν, ενώ παράλληλα είναι εκτεθειμένοι σε κάθε είδους καιρικές συνθήκες και φυσικά στην υγρασία που αποτελεί μόνιμο φαινόμενο της περιοχής. Το κρύο μάλιστα που επικρατούσε τις πρώτες μέρες έκανε πολλούς και ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά να αρρωστήσουν. Φυσικά προκειμένου να ζεσταθούν καίνε ό,τι βρουν και αρκετοί κόβουν ξύλα από την γύρω περιοχή. Το camp διαθέτει μόνο 18 χημικές τουαλέτες και πολύ λίγα ντουζ που δεν καλύπτουν τις ανάγκες, το φαγητό επίσης που δίνεται από τον στρατό δεν είναι αρκετό. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι ότι κανένας αρμόδιος δεν τους έχει ενημερώσει για το αν και πως μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης ή στις διαδικασίες αίτησης ασύλου.
Χαρακτηριστικό της αίσθησης απομόνωσης είναι πως την Παρασκευή τέσσερα λεωφορεία με πρόσφυγες που μεταφέρθηκαν από τον Πειραιά μόλις είδαν την εικόνα του καταυλισμού αρνήθηκαν να εισέλθουν υποστηρίζοντας πως ΜΚΟ στο λιμάνι του Πειραιά τους είχαν υποσχεθεί πως θα μεταφερθούν σε πιο αξιοπρεπείς συνθήκες σε χώρο με στέγαστρο. Μάλιστα όπως δήλωναν οι πρόσφυγες, κάποιοι τους έδειχνα φωτογραφίες από δωμάτια ξενοδοχείων. Τελικά οι πρόσφυγες μεταφέρθηκαν σε καταυλισμό στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας.
Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες που βρίσκονται στον Κατσικά αν και γνωρίζουν πως τα σύνορα είναι κλειστά δεν πρόλαβαν να φτάσουν στην Ειδομένη, καθώς μεταφέρθηκαν απευθείας εκεί από το λιμάνι του Πειραιά. Έτσι είναι πολύ εύκολο αν μπει κανείς σε διαδικασία σύγκρισης με τις εικόνες της Ειδομένης να θεωρήσει πως ο,τιδήποτε άλλο είναι καλύτερο, στην περίπτωση όμως αυτή δεν μπορεί να ισχύει το μη χείρον βέλτιστον, γιατί στους πρόχειρους αυτούς καταυλισμούς οι πρόσφυγες θα ζήσουν για ένα μεγάλο διάστημα που κανείς δεν ξέρει ακόμη πόσο θα διαρκέσει.
“Δεν έχουμε ούτε ένα κρεβάτι, κοιμόμαστε 15 άτομα σε μία σκηνή στο έδαφος, οι περισσότεροι χωρίς καν ένα υπόστρωμα” λέει ο Αλι από το Ιράκ που ζει περίπου 12 μέρες στον καταυλισμό. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα νοιώθουμε εγκαταλελειμμένοι και εξαρτόμαστε από τις αποφάσεις της κυβέρνησης για το αν θα συνεχίσουμε να ζούμε με αυτόν τον τρόπο εδώ”
Περπατώντας ανάμεσα στις σκηνές βλέπεις ανθρώπους που ζεσταίνουν νερό σε φωτιά για να κάνουν μπάνιο ενώ σε μια άλλη σκηνή μαγειρεύουν συλλογικά με τη βοήθεια αλληλέγγυων για να μπορέσουν να φάνε.
“Ονειρεύομαι να φτάσω κάποια στιγμή στη Γερμανία, να βρεθεί μια λύση και για μας δεν μπορούμε να μείνουμε άλλο εδώ. Ζούμε ήδη 12 μέρες εδώ , τις πρώτες έβρεχε και πολλά παιδιά αρρώστησαν”, λέει η Douha από το Ιράκ με τον σύζυγό της Houseyn να εκφράζει τον φόβο μήπως επιστραφούν πίσω. “Η χώρα μας έχει πουληθεί στους ISIS η κατάσταση είναι περίπλοκη και μια πιθανή επιστροφή μας εκεί ισοδυναμεί με θάνατο”.
Μόνιμο ερώτημα στα λόγια των οικογενειών είναι αν κάποιος θα τους ενημερώσει για το τι θα τους συμβεί από εδώ και πέρα.
Πηγαίνοντας στο Κατσικά σταματήσαμε σε ένα βενζινάδικο λίγο έξω από το χωριό όπου εκεί έπιναν καφέ και τσάι πέντε πρόσφυγες που έχουν συμπαθήσει τον ιδιοκτήτη του τον κ. Σωτήρη. Εκεί συναντάμε τον Αδάμ, παλαιστίνιο πρόσφυγα από την Γάζα ο οποίος, όπως λέει τα τελευταία 15 χρόνια ζει την προσφυγιά προσπαθώντας να βρει μια χώρα όπου να μπορεί να ζήσει ελεύθερος να έχει μια δουλειά και ένα διαβατήριο. Αίγυπτος Ιορδανία, Σαουδική Αραβία, Τουρκία σε όλες αυτές τις χώρες προσπαθώ να βοηθήσω είτε ως διερμηνέας είτε προσπαθώντας να δώσω κουράγιο στους υπόλοιπους πρόσφυγες που συναντώ.
Ο Αδάμ προσπαθεί να διασκεδάσει με διάφορους τρόπους τα τραύματα του παρελθόντος και μέσα στον καταυλισμό αναλαμβάνει το ρόλο του διερμηνέα βοηθώντας παράλληλα στην καταγραφή των αναγκών και σε όποιο άλλο πρόβλημα προκύψει.
Στον σκοπό της κάλυψης των αναγκών έχουν συνταχθεί και κάποιοι κάτοικοι του χωριού οι οποίοι κατά κοινή ομολογία προσπαθούν να βοηθήσουν όπως μπορούν αλλά κυρίως ομάδες αλληλέγγυων από τα Ιωάννινα.
Όσον αφορά στις ιατρικές ανάγκες η κα Ελένη Νάσιου από το Γ.Ν Χατζικώστα που βοηθά εθελοντικά μας ενημερώνει πως υπάρχουν δύο ιατρεία στον καταυλισμό με ειδικευόμενος γιατρούς, γιατρούς του Ερυθρού Σταυρού και εθελοντές.
Οι αλληλέγγυοι από τα Ιωάννινα προσπαθούν να οργανώσουν την κατάσταση εκεί με δύο τρόπους είτε συλλέγοντας είδη πρώτης ανάγκης, φαγητό και ρούχα τα οποία μεταφέρουν στον καταυλισμό είτε παίρνοντας κάποιες οικογένειες σπίτια τους για ένα μπάνιο και λίγη ζεστασιά. Τα περισσότερα πράγματα μεταφέρονται στο Ζωγράφειο όπου είναι ο κεντρικός χώρος διανομής που έχει ορίσει ο Δήμος και στον οποίο γίνεται και η ταξινόμηση. Αυτή είναι και η ελάχιστη εμπλοκή του Δήμου Ιωαννίνων στο θέμα της φιλοξενίας.
“Δημιουργήσαμε την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης τις πρώτες μέρες που άρχισαν να καταφθάνουν πρόσφυγες στην περιοχή. Κάναμε κάλεσμα αρχικά στους κατοίκους των Ιωαννίνων έτσι ώστε να κινητοποιηθούν έμπρακτα και η αλήθεια είναι ότι πολύς κόσμος ενεπλάκη στη συλλογή, λιγότερος στην άμεση επαφή με τους ανθρώπους” τονίζει η Σοφία Λύτρα από την “Ανοιχτή πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους πρόσφυγες” στα Γιάννενα.
“Τα Γιάννενα παρ`ότι συντηρητική κοινωνία ανταποκρίθηκε ανέλπιστα καλά. Εμείς από την πλευρά μας φτιάξαμε τον χώρο αυτό στο κέντρο της πόλης για να την συλλογή τροφίμων, ρούχων αλλά και χρημάτων, τον κρατάμε με βάρδιες ανοιχτό κάθε μέρα από τις 10-2 το μεσημέρι και από τις 6-8 το απόγευμα και προσπαθούμε να συντονιστούμε και με τις άλλες συλλογικότητες και τους φοιτητές που δραστηριοποιούνται στο θέμα αυτό” προσθέτει ο Άρης Ζαρίμπας τονίζοντας ωστόσο πως οι πρόσφυγες πρέπει να μεταφερθούν σε άλλο χώρο στεγασμένο.
“Αυτός ο χώρος υπάρχει είναι το στρατόπεδο Βελισσάριο το οποίο διαθέτει κρεβάτια και τουαλέτες και βρίσκεται εντός της πόλης”.
“Το καλοκαίρι αλλά κυρίως ο χειμώνας θα είναι πολύ δύσκολος αν οι πρόσφυγες παραμείνουν στον Κατσικά. Η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη εκεί. Το μείζον όμως είναι και αυτό διεκδικούμε ως Πρωτοβουλία να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα των προσφύγων όπως έχουν αποτυπωθεί στη συνθήκη της Γενεύης η οποία καταπατάται με το πιο βάναυσο τρόπο” καταλήγει.