Όσα λένε οι χαρακτήρες ενός δημιουργού δεν εκφράζουν υποχρεωτικά όσα πιστεύει ο ίδιος (πράγμα το οποίο ούτως ή άλλως δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί θα πρέπει να μας νοιάζει τόσο, πολύ περισσότερο όταν ο δημιουργός κρύβει επιμελέστατα την ταυτότητά του για δεκαετίες).
Αυτή η αυτονόητη συνθήκη ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση του Αρκά, που μας έχει συνηθίσει σε χαρακτήρες που διαρκώς αυτοσαρκάζονται και αυτοϋπονομεύονται (πχ. Ισοβίτης, Κόκορας, Σπουργίτι, Λουκρητία, η τριάδα από τη Ζωή Μετά). Φανταστείτε να παίρναμε τοις μετρητοίς όσα λέει στον πατέρα του το Σπουργίτι· ο απόλυτος οδηγός κωλοπαιδισμού! Ή να θεωρούσαμε ότι η αντίληψη της Λουκρητίας για το σεξ αποτελεί πρόταση του Αρκά για τη σεξουαλική μας ζωή.
Είναι λοιπόν συγκλονιστικά εντυπωσιακό το ότι, από όλους τους αντισυμβατικούς χαρακτήρες που έχει πλάσει ο Αρκάς, ο πρώτος του οποίου οι αφορισμοί εκλαμβάνονται τόσο κυριολεκτικά, από θαυμαστές και επικριτές αντάμα, είναι ο πρόσφατος Προφήτης. Εκεί που ο Ισοβίτης δεν ήταν ποτέ πρότυπο ισοβίτη, ο Κόκορας ποτέ δεν μας παρουσιάστηκε ως ο ιδανικός άντρας του κοτετσιού, η Λουκρητία η καταλληλότερη γάτα συντροφιάς μιας γηραιάς κυρίας, το Σπουργίτι το ιδανικό τέκνο, ο Προφήτης αίφνης αναγορεύτηκε ως ο ορισμός του τέλειου προφήτη που κάθε του λέξη είναι θέσφατο. Ξαφνικά, τόσο η αυτοσαρκαστική παράδοση του δημιουργού, όσο και όλοι οι σχετικοί δείκτες αυτοϋπονόμευσης στα συγκεκριμένα στριπάκια, παραμερίζονται ένθεν κακείθεν, προκειμένου αυτά να γίνουν αντιληπτά ως ένα είδος πολιτικής παρακαταθήκης του Αρκά προς τον ελληνικό λαό, δημιουργώντας ταυτόχρονα φανατικούς όψιμους οπαδούς, που κάποτε δεν ασχολούνταν καν μαζί του, και ορκισμένους πλέον εχθρούς, που κάποτε έπιναν νερό στο όνομά του.
Τι εννοώ όμως με τους «δείκτες αυτοϋπονόμευσης»; Στη συγκεκριμένη σειρά σκίτσων βλέπουμε έναν ηλικιωμένο Προφήτη, έναν εκπρόσωπο δηλαδή μιας θρησκείας που την έχει σατιρίσει όσο δεν παίρνει ο Αρκάς με τη “βλάσφημη” Ζωή Μετά, να μιλάει σε ένα μάλλον καημένο ποίμνιο κυριολεκτικά από καθέδρας, και να λέει, συχνά με το δάχτυλο υψωμένο, πράγματα που μοιάζουν να αναφέρονται στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, αλλά είναι ταυτόχρονα απολύτως κοινότοπα, αφού λέγονται από το “ακραίο κέντρο” (Σώτη, Θεοδωρόπουλο, Μανδραβέλη κτλ.) εδώ και έξι χρόνια –και από συντηρητικούς γέρους εδώ και 10.000 χρόνια.
Ο Προφήτης του Αρκά είναι ακριβώς αυτός ο “οργανικός” διανοούμενος που από την πρώτη σχεδόν στιγμή της κρίσης καταδέχθηκε να κατέβει από την απομόνωση του πνευματικού του ερημητηρίου για να κηρύξει στις απαίδευτες μάζες ότι φταίμε όλοι το ίδιο, ότι όλοι μαζί τα φάγαμε, ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Και όλα αυτά στο όνομα κάποιου υποτιθέμενου αντιλαϊκισμού, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μεταμφιεσμένος λαϊκισμός, αφού χαϊδεύει τα αυτιά αυτών που βολεύονται στην αδράνεια, την πολιτική απραξία, αλλά και στην αποποίηση ευθυνών -όταν φταίνε όλοι, δεν φταίει κανείς· όταν όλοι αδικούν, δεν πειράζει να αδικώ κι εγώ.
Ο τρόπος λοιπόν που θα προσλάβουμε τα σκίτσα είναι ο τρόπος που προσλαμβάνουμε αυτόν τον τύπο διανοούμενου και από το πόσο θετικά ή αρνητικά διακείμενοι είμαστε απέναντί του, αλλά και απέναντι στους δείκτες που υπάρχουν μέσα στα σκίτσα. Έτσι για μένα όσα λέει ο Προφήτης είναι οι ανόητες κοινοτοπίες μιας καρικατούρας, ενώ για έναν πχ. Ποταμίσιο ή φιλελεύθερο αποτελούν κανονικότατο πολιτικό μπούσουλα. Στην πραγματικότητα, ο Προφήτης «προφητεύει» περισσότερα για το πώς διαβάζουμε τον κόσμο εμείς οι ίδιοι, παρά για το πώς τον διαβάζει ο ίδιος ο Αρκάς.
Κι αν είμαστε σίγουροι για το πόσο δίκιο μπορεί να έχει ένας Προφήτης με άποψη επί παντός επιστητού, ας ξαναδιαβάσουμε -πιο υποψιασμένοι πια- τη γελοιογραφία που συνοδεύει το παρόν κείμενο.
