Ανοιχτή επιστολή του Διεθνούς Προέδρου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Χρήστου Χρήστου προς τους Ευρωπαίους ηγέτες σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στα ελληνικά νησιά.
Αναλυτικά η επιστολή:
Μόλις επέστρεψα από τα ελληνικά νησιά και είμαι σοκαρισμένος από αυτά που είδα και από τις ιστορίες που άκουσα από τους συναδέλφους μου εκεί.
Μου είπαν για ένα 12χρονο αγόρι που ήρθε στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έξω από τη Μόρια, στη Λέσβο, έχοντας αυτοτραυματιστεί κατ’ επανάληψη στο κεφάλι με μαχαίρι. Μου είπαν ακόμη για ένα κορίτσι 9 ετών με σοβαρά τραύματα από έκρηξη βόμβας στο Αφγανιστάν. Χαμογελούσε ακόμη όταν έφτασε στην Ελλάδα. Όμως, μετά από μήνες που είναι εγκλωβισμένη στη Λέσβο, σταμάτησε να μιλάει, σταμάτησε να τρώει, αποσύρθηκε εντελώς από τη ζωή.
Τα παιδιά που περιθάλπουμε έχουν επιζήσει από τον πόλεμο και τις διώξεις, όμως πολλά από αυτά, μετά από μήνες σε μη ασφαλή και άθλια μέρη όπως η Μόρια, έχουν οδηγηθεί στα άκρα, με αυτοτραυματισμούς και σκέψεις αυτοκτονίας.
Για τα παιδιά αυτά, αλλά και για όλους τους άλλους ανθρώπους που εξακολουθείτε να εγκλωβίζετε στα ελληνικά νησιά, αισθάνομαι υποχρεωμένος να σας απευθύνω αυτή την επιστολή σήμερα.
Δεν είναι μόνο τα παιδιά ευάλωτα. Τα θύματα βασανιστηρίων υποχρεώνονται να μοιράζονται για μήνες την ίδια σκηνή με άτομα εντελώς άγνωστα. Τα θύματα σεξουαλικής βίας λένε στην ομάδα μας στο Βαθύ της Σάμου, ότι φοβούνται να χρησιμοποιήσουν τις τουαλέτες τη νύχτα. Πολλοί από αυτούς δεν θεωρούνται ευάλωτοι από τις ελληνικές αρχές παρόλο που οι ομάδες μας έχουν διαπιστώσει την ευαλωτότητά τους. Κατά συνέπεια οι ανάγκες τους χάνονται μέσα στον λαβύρινθο της γραφειοκρατίας.
Το 2016, αποφασίσατε ότι ο εγκλωβισμός των ανθρώπων σε αυτά τα νησιά ήταν ένα απαραίτητο και προσωρινό μέτρο. Σας προειδοποιήσαμε για τις ανθρωπιστικές επιπτώσεις της συμφωνίας σας με την Τουρκία. Αποφασίσαμε μάλιστα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, να σταματήσουμε να δεχόμαστε χρηματοδότηση από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα βλέπουμε τα αποτελέσματα αυτής της απόφασης: μια χρόνια κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ένας ενδημικός κύκλος ανθρώπινου πόνου.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η ανθρωπιστική κατάσταση επιδεινώθηκε, δεν βελτιώθηκε. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο μέσα στους τελευταίους τρεις μήνες έχει πεθάνει μία γυναίκα, ένα παιδί και ένα βρέφος 9 μηνών εξαιτίας των επικίνδυνων και άθλιων συνθηκών που επικρατούν στη Μόρια και της έλλειψης επαρκούς φροντίδας. Αναζητούσαν την ασφάλεια στην Ευρώπη, αλλά βρήκαν τον θάνατο σε ένα ευρωπαϊκό κέντρο υποδοχής.
Η κατάσταση είναι συγκρίσιμη με όσα βλέπουμε μετά από φυσικές καταστροφές ή σε εμπόλεμες ζώνες σε άλλα μέρη του κόσμου. Είναι εξοργιστικό να βλέπουμε τέτοιες συνθήκες στην Ευρώπη –μια ασφαλή ήπειρο υποτίθεται– γνωρίζοντας ότι είναι το αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών.
Αντί να αναγνωρίσετε το ανθρώπινο κόστος της προσέγγισής σας, συνεχίζετε να ζητάτε πιο αυστηρή εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Εξετάζετε μάλιστα ακόμη πιο αυστηρά μέτρα, όπως το σχέδιο που ανακοίνωσε πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση για μετατροπή των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) σε κλειστά κέντρα μαζικής κράτησης, καθώς και για επιτάχυνση των απελάσεων.
Σταματήστε αυτόν τον παραλογισμό.
Μετά από τέσσερα χρόνια, θα έπρεπε να σας είναι ξεκάθαρο ότι οι πολιτικές που επιχειρούν να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να έρχονται στην Ευρώπη οδηγούν μόνο σε περισσότερους θανάτους και περισσότερο πόνο.
Η βλάβη που προκαλούν αυτές οι πολιτικές δεν μπορεί να μετρηθεί, αν αναλογιστεί κανείς τη χαοτική κατάσταση που έχετε δημιουργήσει στη Μεσόγειο, τον κύκλο των αναχαιτίσεων στη θάλασσα, των βασανιστηρίων και της αυθαίρετης κράτησης στη Λιβύη, μέχρι και τις βίαιες απωθήσεις στα Βαλκάνια, όπου χιλιάδες άνθρωποι ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες ενώ ο χειμώνας είναι προ των πυλών. Τα μέτρα των απωθήσεων, του περιορισμού, της αυθαίρετης κράτησης, των διακρίσεων και της κακοποίησης εφαρμόζονται όλο και περισσότερο σε παγκόσμιο επίπεδο.
Καμία πολιτική σκοπιμότητα δεν μπορεί να δικαιολογήσει αποφάσεις και μέτρα που προξενούν βλάβη σκόπιμα και συνειδητά. Σας έχουμε προειδοποιήσει κατ’ επανάληψη ότι αυτό κάνουν οι πολιτικές σας. Σταματήστε να το αγνοείτε, σταματήστε να προσποιείστε ότι δεν συμβαίνει.
Ως γιατρός που εκπροσωπεί μια ανθρωπιστική οργάνωση, εξοργίζομαι όταν βλέπω πώς έχετε δικαιολογήσει αυτόν τον πόνο και τον έχετε κάνει να φαίνεται φυσιολογικός, σαν να ήταν ένα αποδεκτό τίμημα για να μείνουν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι μακριά από την Ευρώπη.
Ως Γιατροί Χωρίς Σύνορα, δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτή την κατάφωρη κατάργηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Όση βοήθεια κι αν προσφέρουμε στους ασθενείς μας, στη συνέχεια πρέπει να τους στείλουμε πίσω στις συνθήκες που τους κάνουν να αρρωσταίνουν, συνθήκες που εσείς έχετε δημιουργήσει σκόπιμα.
Λίγα πράγματα μπορούν να κάνουν οι ομάδες μας για να σταματήσουν αυτόν τον κύκλο του πόνου. Δεν έχουμε θεραπεία για αυτό.
Η λύση είναι στα χέρια σας. Πρέπει να βρείτε την πολιτική βούληση για να δράσετε, τώρα.
Πρέπει να δοθεί τέλος σε αυτή την ανθρώπινη τραγωδία. Σταματήστε αυτή τη συνειδητή συλλογική τιμωρία ανθρώπων που αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη. Μεταφέρετε αμέσως τους πιο ευάλωτους ανθρώπους από αυτά τα κέντρα σε ασφαλή στέγη σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Τερματίστε την πολιτική του περιορισμού. Σπάστε, μια για πάντα, τον κύκλο του πόνου στα ελληνικά νησιά.