Ο Στράτος Κερσανίδης παρακολουθεί το 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου και ενημερώνει τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες του alterthess.gr.
Ταινίες κάθε μέρα: Μια καθημερινή κριτική προσέγγιση με ταινίες του φεστιβάλ που έχουμε δει.
«Λευκός θεός» (Feher isten), του Κόρνελ Μούντρουτσο (ΟΥΓΓΑΡΙΑ): Μια εξαιρετική πολιτική αλληγορία, ήταν η ταινία έναρξης του 55ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ένα ανατρεπτικό φιλμ από έναν σκηνοθέτη ο οποίος δε διστάζει να προκαλέσει. Όχι ας αυτοσκοπό αλλά ως αισθητική και θεματολογία. Εισχωρώντας στη φύση του ανθρώπου ανατέμνει τις ανθρώπινες σχέσεις και ρίχνει το κριτικό βλέμμα επάνω στις κοινωνικές σχέσεις και τις σχέσεις του ανθρώπου με την εξουσία.
Όλα ξεκινούν από ένα νόμο ο οποίος φορολογεί βαριά του κατόχους ημίαιμων σκύλων με αποτέλεσμα η πόλη μνα γεμίσει αδέσποτα. Έτσι ο Χάγκεν, ο σκύλος της 13χρονης Λίλι, καταλήγει στο δρόμο και αφού περνά απ’ό πολλά βάσανα πέφτει θύμα του μπόγια και καταλήγει σε κυνοτροφείο. Όταν ο Χάγκεν εξεγείρεται και δραπετεύει με όλα τα κοπρόσκυλα έρχεται η ώρα της εκδίκησης. Πίσω από αυτή τη μη ρεαλιοστική ιστορία, βρ΄λισκεται η άθλια πραγματικότητα εκείνων που ζουν στο περιθώριο και υφίστανται κάθε είδους διακρίσεις. Λόγω φυλής, λόγω χρώματος, λόγω θρησκείας, λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, λόγω φύλου, λόγω οικονομικής κατάστασης κλπ. Και πίσω από όλα αυτά, ο ούγγρος σκηνοθέτης, οραματίζεται μια εξέγερση που θα δώσει ένα τέλος σε έναν κόσμο αδικίας, ανισότητας και διακρίσεων. (ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ)
«Σίβας» (Sivas), του Καάν Μουιντετζί (ΤΟΥΡΚΙΑ): Σε ένα φτωχό χωριό της Ανατολίας, ο 11χρονος Ασλάν έρχεται αντιμέτωπος με την πρώτη ερωτική απογοήτευση της ζωής του. Θέλει το ρόλο του πρίγκιπα στο έργο «Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι» που θα παίξουν οι μαθητές στη σχολική γιορτή, επειδή πριγκίπισσα θα είναι η όμορφη Αϊσέ. Όμως το ρόλο θα πάρει ο Οσμάν και ο Ασλάν απογοητευμένος θα αρχίσει να μην πηγαίνει στο σχολείο. Όταν περιθάλπει έναν τραυματισμένο σκύλο, τον Σίβας, θύμα κυνομαχίας, η ζωή του αλλάζει. Τον φροντίζει και σύντομα ο Σίβας θα αρχίσει να κερδίζει τους αγώνες. Ο πρόεδρος του χωριού που βλέπει κέρδη αποφασίζει να εκμεταλλευτεί το σκυλί και ο Ασλάν μπαίνει στον κόσμο των ενηλίκων ξεχνώντας την Αϊσέ.
Λιτό, μεστό και ανθρωποκεντρικό σινεμά με φόντο τη χειμωνιάτικη Ανατολία. Χωρίς ιδιαίτερη πλοκή ο Μουιντετζί κινηματογραφεί επίμονα την καθημερινότητα σε ένα μικρό τουρκικό χωριό όπως τη βλέπει ο 11χρονος πρωταγωνιστής του. (ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ)
«Εκτός ελέγχου» (She’s lost control), της Άνια Μάρκατ (ΗΠΑ): Μια νεαρή φοιτήτρια της Ψυχολογίας, κάνει το μεταπτυχιακό της και εργάζεται ως σεξουαλική θεραπεύτρια. Προσπαθεί να δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης με τους ασθενείς της διατηρώντας παράλληλα μια αποστασιοποίηση. Ο τελευταίος της ασθενής, είναι ένας νοσοκόμος, ο οποίος «σπάζει» αυτή τη σχέση με αποτέλεσμα να υπερισχύσουν τα αισθήματα ανάμεσά τους. Αυτό όμως τους οδηγεί στα όρια με δραματικές συνέπειες.
Ψυχρή σα λεπίδα ξυραφιού η ταινία, με αναλαμπές αισθημάτων. Μια ματιά στις λεπτές ισορροπίες των ανθρωπίνων σχέσεων και ιδίως σε εκείνες μεταξύ θεραπευτή και ασθενούς. Η Μάρκατ πιάνει το νήμα της αφήγησης και το πηγαίνει με επιτυχία μέχρι εκεί που θέλει, δηλαδή την αποκάλυψη των συναισθηματικών ψευδαισθήσεων και τη προσγείωση στη ψυχρή καθημερινότητα της μεγαλούπολης που, μεχρι ένα βαθμό, γεννά τα προβλήματα των ανθρώπινων σχέσεων. (ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ)
«Η φυλή» (Plemya), του Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι (ΟΥΚΡΑΝΙΑ): Ένας κωφάλαλος νεαρός φτάνει σε ένα ίδρυμα κωφαλάλων. Εκεί θα έρθει σε επαφή με έναν κόσμο παρακμής και θα αναγκαστεί σχεδόν, να γίνει μέλος μια συμμορίας αγοριών και κοριτσιών που κύριες ασχολίες τους είναι η κλεψιά, το λαθρεμπόριο, και η πορνεία. Όταν ο νεαρός θα ερωτευτεί μια από τις εκπορνευόμενες κοπέλες του ιδρύματος, θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση.
Μια πολύ σκληρή, σχεδόν κυνική ταινία, η οποία μιλά ανοιχτά για την παρακμή μιας χώρας, εν προκειμένω της Ουκρανίας. Με κινηματογράφηση σχεδόν ντοκιμαντερίστικη, χωρίς καθόλου λόγια και μουσική, παρά μόνον με φυσικούς ήχους, ο Σλαμποσπίτσκι δεν αφήνει περιθώρια για ωραιοποιήσεις ούτε για θετικούς ήρωες. Ωμός αλλά, δυστυχώς, ρεαλιστικός. (ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ)
«Η εκδίκηση του Διόνυσου», του Δημήτρη Κολλάτου: Τι να γράψω για τη νέα ταινία του Κολλάτου, η οποία θέλει να είναι μια εικόνα της Ελλάδας σήμερα; Δυστυχώς ο σκηνοθέτης επιμένει σε μια εθνοπατριωτική προσέγγιση, συνομωσιολογικού (ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος δολοφονήιθηκε!) και παραληρηματικού τύπου που δεν εξυπηρετεί ούτε την πατρίδα, ούτε την τέχνη. (ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ)
«Το δεύτερο παιχνίδι» (Al doilea joc), του Κορνέλιου Πορουμπόιου (ΡΟΥΜΑΝΙΑ): Ο πατέρας του σκηνοθέτη υπήρξε στο παρελθόν διαιτητής ποδοσφαίρου και αργότερα, πρόεδρος της ομώνυμης ποδοσφαιρικής ομάδας της πόλης Βασλούι. Παρακολουθούμε έναν αγώνα του1988 μεταξύ Δυναμό και Στεάουα, στον οποίο ο πατήρ Πορουμπόιου ήταν διαιτητής, όπου ο γιος ρωτά και ο πατέρας σχολιάζει Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία που το οπτικό της υλικό είναι μια τηλεοπτική μετάδοση ποδοσφαιρικού αγώνα και το ηχητικό της η κουβέντα πατέρα και γιου μέσα από την οποία μαθαίνουμε διάφορα για το ρουμάνικο ποδόσφαιρο και τα στημένα πρωταθλήματα της εποχής, για τη σχέση των ομάδων με το καθεστώς, για τον τρόπο τηλεοπτικών μεταδόσεων κλπ. Ενδιαφέρον μέχρι ένα βαθμό αλλά αφόρητα βαρετό εάν κάποιος δεν ενδιαφέρεται για το ποδόσφαιρο. (ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ)
«Χειμερία νάρκη» (Kis uykusu), του Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν (ΤΟΥΡΚΙΑ): Ο Αϊντίν, πρώην ηθοποιός, διευθύνει ένα μικρό ξενοδοχείο στην Καππαδοκία. Ζει μαζί με την αρκετά νεότερη γυναίκα του, Νιχάλ και την πρόσφατα χωρισμένη αδελφή του, Νετζλά.
Ένα αριστούργημα διάρκειας 196 λεπτών με το οποίο ο Τζειλάν ξεπερνά τον εαυτό του. Έχοντας ως κέντρο τον Αϊντίν, βρίσκει την ευκαιρία να εισχωρήσει βαθιά στους χαρακτήρες του. Τα διάφορα γεγονότα της καθημερινότητας γίνονται η αφορμή για να αναδυθούν τα διάφορα προβλήματα σχέσεων που υπάρχουν. Χωρίς να βιάζεται ο μεγάλος τούρκος σκηνοθέτης. Φτιάχνει μεγάλης διάρκειας συζητήσεις ανάμεσα στους ήρωές τους, ξετυλίγοντας με τον τρόπο αυτό, τους χαρακτήρες και τις αντιθέσεις τους. Ζουν όλοι μαζί αλλά τελικά είναι μόνοι, με τις εμμονές, τις φοβίες, τις ανασφάλειες και τις ιδεοληψίες τους. Αλλά πέρα από αυτό, ο Τζεϊλάν με κομψότητα και χωρίς κραυγές, αναδεικνύει τις υφιστάμενες ταξικές διαφορές.
Ακόμη ένα βήμα προς την ωριμότητα για έναν σκηνοθέτη που ακολουθεί μια συνεχή ανοδική πορεία, που δε βολεύεται με κοινοτυπίες αλλά ρισκάρει σκάβοντας βαθειά μέσα στον άνθρωπο και ξεδιπλώνοντας τη ζωή ώστε να δημιουργήσει έναν κόσμο ερωτημάτων και σκοτεινών διαδρομών μέσα από μια επίμονη ψυχολογική προσέγγιση των χαρακτήρων του οι οποίοι δομούνται με πολύ δυνατό υλικό και εξελίσσονται. (ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ)
«The cut», του Φατίχ Ακίν (ΓΕΡΜΑΝΙΑ): Ο τουρκικής καταγωγής γερμανός σκηνοθέτης επιχειρεί μια ριψοκίνδυνη κατάδυση στο ένοχο παρελθόν της Τουρκίας. Η ιστορία ξεκινά από το Μαρντίν, της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, το 1916. Μέσα από την ιστορία του Ναζαρέτ Μανουγκιάν, ενός σιδερά με δύο δίδυμες κόρες, ο Ακίν εξιστορεί τη συστηματική σφαγή που το τουρκικό κράτος αποφεύγει να ονομάσει γενοκτονία και σχεδόν το αποσιωπά ως ιστορικό γεγονός. Ο Ναζαρέτ μαζί με άλλους Αρμένους επιστρατεύεται, εργάζεται κατασκευάζοντας δρόμους σε άθλιες συνθήκες, γλυτώνει από μια ομαδική εκτέλεση, μαθαίνει πως οι δικοί του δολοφονήθηκαν από τις ορδές του οθωμανικού στρατού και των ατάκτων. Με κόπους φτάνει στο Χαλέπι, μαθαίνει πως οι κόρες τους ζουν και τις αναζητά στη Συρία, το Λίβανο, την Κούβα και τις ΗΠΑ.
Ο Φατίχ Ακίν σκηνοθετεί μια κινηματογραφική υπερπαραγωγή η οποία αγγίζει την τελειότητα. Σκληρή και συγκινητική η ταινία ακολουθεί την οδύσσεια ενός ανθρώπου μένοντας πιστή στα ιστορικά γεγονότα. Κατά τη γνώμη μου, αναλώνεται μέσα στους δαίδαλους της υπερπαραγωγής, δίνοντας έμφαση στο ταξίδι αναζήτησης του ήρωά του, και μη εμμένοντας στην Ιστορία κρατώντας μια υπαινικτική προσέγγιση. (ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ)
Η φωτογραφία είναι από την ταινία «Χειμερία νάρκη», του Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλαν